تأثیر عامل بار محور هم‌ارز بر زوال روسازی جاده‌های جنگلی

با وجود هزینه­های زیاد ساخت و نگهداری، جاده‌های جنگلی همچنان ابزاری ضروری برای دسترسی و مدیریت منابع جنگلی هستند. کیفیت این جاده‌ها تا حدود زیادی به طراحی روسازی آنها بستگی دارد. روسازی لایه‌های مختلفی از مصالح ساختمانی است که بار فشار ناشی از ماشین‌آلات به‌طورمستقیم بر آن وارد می‌شود. از‌این‌رو بررسی تأثیر میزان بار واردشده در زوال روسازی دارای اهمیت است. در این پژوهش برای بررسی زوال روسازی، از تأثیر بار محور هم‌ارز استفاده شده است که نسبت خرابی ایجادشده توسط محور مورد نظر به خرابی ایجادشده توسط محور استاندارد (16/8 تنی) است. به‌منظور بررسی تأثیر عامل بار محور هم‌ارز بر زوال روسازی جاده‌های جنگلی، ابتدا 50 کیلومتر از جاده‌های جنگلی تحت مدیریت شرکت چوب و کاغذ مازندران در آمل آماربرداری شد و سپس با توجه به نوع ماشین‌آلات حمل‌ونقل چوب و ماشین‌های سواری بررسی شد؛ در پایان با استفاده از تغییرات لگاریتم نسبت خرابی به بار محور هم‌ارز، مقادیر بحرانی و نرخ رشد خرابی‌های روسازی شناسایی شد. نتایج نشان دادند که به‌ترتیب بیشترین نسبت خرابی مربوط به کامیون سه محور 14 تنی (نرخ رشد 6/10)، کامیون نه تنی، نیسان و سواری با مقادیر 92/5، 2/2، 64/0 و 45/0 بود. هرچند بیشترین خرابی مربوط به کامیون 14 تنی است، تغییرات لگاریتم نسبت خرابی آن در مقایسه با بارهای مساوی در کامیون نه تنی کمتر است که این نتایج بر به‌کارگیری کامیون‌هایی با بار محور هم‌ارز کمتر، حجم چوب‌آلات کمتر و با فاصلۀ زمانی مناسب خروج چوب از جنگل تأکید می‌کند. همچنین ازآنجا که خصوصیات ترافیکی عاملی مهم در طراحی روسازی به‌شمار می‌رود، یافته‌های این پژوهش مهندسان جنگل را در طراحی مناسب روسازی کمک می‌کند.